Pake-2 (23 november 2008) Over mijn grootvader, die we Pake noemden, heb ik al eerder geschreven. (zie Pake 1) Pake is niet alleen in het Friese plaatsje Tsjummarum dominee geweest, maar ook in Zeeland en in Noord Holland, als ik me goed herinner, in Hensbroek. Zijn eerste preek daar verliep zo volkomen anders dan men gewend was, dat er nog jaren over gesproken is. Ongeveer zo is het mij verteld...
Nadat die zondagochtend de laatste mensen hadden plaatsgenomen in de houten banken van de Nederlands Hervormde Kerk, kwam de nieuwe dominee door een deur achterin de kerk tevoorschijn en begaf zich zonder aarzelen naar de preekstoel. De opkomst was goed, want men was niet alleen nieuwsgierig naar de dominee zelf, maar ook naar zijn preek. Er klonk nog wat geschuifel, er hoestte een enkeling, men ging er eens goed voor zitten. Een nieuwe dominee... Je moest maar afwachten of hij je beviel. Of hij niet te orthodox was of juist te vrijzinnig.
Het werd steeds stiller in de kerk. De dominee keek rustig alle rijen langs, maar zei nog niets. Het leek wel of hij de spanning nog even opvoerde. En toen begon hij, maar niet, zoals ze gewend waren, met de preek, maar met iets heel anders. Hier kwam het op neer. Hij kondigde aan dat hij niet wilde preken in een kerk die zo vuil was. De kerk is het huis van God, zei hij, en het is toch een schande als dat huis zo smerig is. Dus: allemaal naar huis, trek je werkkleren aan en kom terug om samen met mij schoon te maken. Pas dan is het gepast hier een kerkdienst te houden.
De mensen wisten eerst niet hoe ze het hadden. Was dit de dominee ernst of was het een grap? Zoiets hadden ze nog nooit meegemaakt. Was de kerk echt zo vies als hij deed voorkomen? Ze keken om zich heen. Ja, als je goed keek had de dominee wel gelijk. Overal spinnenwebben, de ramen vies, stof en rommel op de vloer. Na enige aarzeling kwamen de eerste mensen in beweging. Een aantal overlegde met elkaar. Er waren er ook die opstonden en gegeneerd of boos vertrokken en niet terugkwamen. Maar de meesten deden wat ze gevraagd was en maakten samen met hun voorganger de kerk blinkend schoon. Het nam uren in beslag. Waarop een preek volgde, die met meer aandacht dan ooit werd beluisterd.
|